عتبه‌نیوز- آذیتا ذکاء؛ در نوجوانی به تئاترهای آیینی و مذهبی روی آورد و با گروه تئاتر آیین که در سطح کشور شناخته شده بود به صورت حرفه‌ای شروه به کار کرد. در جوانی نیز به سمت کارگردانی سوق یافت.

چون به کار برای اهل‌بیت(ع) علاقه‌مند بود کم کم به سمت فیلم و تلویزیون آمد و با مستندسازی شروع کرد و کم کم به سمت آثار داستانی رفت و جدیدا هم در حوزه کار تاریخی ورود پیدا کرده که اولین اثر تاریخی او با عنوان «اخت‌الرضا(ع)» در سالروز ورود حضرت معصومه(س) به قم رونمایی و بر روی پرده سینما رفت.

چهارشنبه امام رضایی این هفته که در آستانه وفات حضرت فاطمه معصومه(س) هستیم به سراغ سیدمجتبی طباطبائی کارگردان و تهیه‌کننده فیلم سینمایی «اخت‌الرضا(ع)» رفتیم تا گوشه‌ای از جلوه ارادت به کریمه اهل‌بیت(س) را در اثر تاریخی این هنرمند جوان ۴۴ ساله شاهد باشیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

بازی در تئاتر مقدمه ورود به رسانه ملی

سیدمجتبی طباطبائی از دوران نوجوانی در زادگاه خود شهر مقدس قم به تئاتر روی آورد و با گروه تئاتر آیین که در سطح کشور شناخته شده بود به صورت حرفه‌ای شروع به کار کرد. او در گفت‌وگو با عتبه‌نیوز چنین شرح می‌دهد: «بازی در تئاترهای آیینی و مذهبی باعث شد که علاقه‌مند به تولید آثار تاریخی شوم. در جوانی به کارگردانی سوق پیدا کردم. شروع کارم با رادیو بود و سپس به تلویزیون وارد شدم. رسانه یک بستر مناسب برای هنرمند است و من در رسانه در مقام بازیگر، تهیه‌کننده و کارگردان و نویسنده بوده‌ام».

تولید آثار متنوع در حوزه تاریخ و دفاع مقدس

طباطبایی در گذشته آثار زیادی از جمله سریال، تله فیلم و مجموعه‌های داستانی کوتاه و بلند کار کرده که از جمله آثار مهم وی می‌توان به فیلم‌های داستانی «قرار» و «یادت باشد»، سریال‌‎های «حیات خلوت»، «تار و پود» و «تله کابین» اشاره کرد. این کارگردان جوان در این خصوص اضافه می‌کند: «بیش از ۲۰ سال در تئاتر و سینما فعالیت کردم که یک دهه آن تجربه در حوزه مستند و کار داستانی است. کارم با تولید دو و سه سریال از شهر قم شروع شده و دو مستند بازسازی «سیدالشهدا» با مشارکت سازمان اوج و «روزبه» با همکاری عتبه عباسی دارم».

اخت‌الرضا(ع) از مستند تا فیلم سینمایی

اخت‌الرضا(ع) اولین تجربه سینمایی هنرمند قمی در مقام کارگردان است. این اثر فاخر سینمایی در جشنواره فجر شرکت کرد و جزو رزرو این جشنواره بود و اکنون هم در سراسر کشور روی پرده سینما می‌رود. طباطبایی در این‌باره چنین می‌گوید: «این پروژه در حقیقت یک طرح مستند ۳۰ دقیقه‌ایی از بازسازی زندگی و سفر حضرت معصومه(س) بود اما کار هر چه بیشتر پیش رفت با حمایت‌های معنوی دو آستان مبارکه حسینی و حضرت معصومه(س) و حمایت‌های افرادی که عشق زیادی به حضرت داشتند، تبدیل به یک پروژه سینمایی شد».

ساخت اخت‌الرضا(ع) در سکوت خبری

اخت‌الرضا(ع) فیلم سینمایی بوده که در سکوت خبری به یک موضوع مغفول در سینمای ایران پرداخته است. طباطبایی در این‌باره خاطرنشان می‌کند: «یکی از چالش‌های ما این بود که در این فیلم خیلی نمی‌توانستیم نزدیک شخصیت این بانوی مکرمه شویم و این کار خیلی ملاحظات داشت؛ برای همین سعی کردیم تولید این اثر را در سکوت کامل خبری پیش ببریم تا کمتر حساسیت‌ها برانگیحته شود. وقتی تصویربرداری فاز یک پروژه انجام شد، این دل و جرات را پیدا کردیم که آن را تبدیل به یک داکیو درام سینمایی کنیم».

کار مشترک دو عتبه مقدسه

فیلم اخت‌الرضا(ع) اولین تولید رسانه‌ای مشترک دو آستان مقدس حسینی و حضرت معصومه(س) است. طباطبائی تصریح می‌کند: «آستان‌های مقدس پتانسیل بالقوه و انرژی فراوانی دارند که یکی از رسالت‌های آن‌ها تولید کار فرهنگی است. باید ملاحظات رسانه‌ای و همچنین ملاحظات اعتقادی و محتوایی را لحاظ کنیم و اتفاقات را رقم بزنیم. تولید چنین آثاری می‌تواند این اتفاق خوب را رقم بزند تا خلا وجود کار در خصوص ائمه‌اطهار(ع) پر شود. افراد دیگری قرار بود در خصوص حضرت معصومه(س) کار بسازند که انجام نشده بود اما به تبرک این دو آستان کار انجام شد».

مستندات تاریخی این اثر سینمایی

پروسه تحقیق و پژوهش مستندات تاریخی در مورد این بانوی مکرمه با حساسیت همراه بود. کارگردان اخت‌الرضا(ع) در خصوص منابع مورد استفاده برای ساخت این اثر تاریخی بیان می‌کند: «فیلم‌نامه «اخت‌الرضا(ع)» با بیش از ۴ سال پژوهش و با نظارت آیت‌الله احمد عابدی و عبدالرحیم حجتی و تحت اشراف محققان تاریخ اسلام و مشاوران متخصص این امر نوشته شد و بعد از تحقیقات اولیه فیلم‌نامه تحت نظر آستان مقدس حضرت معصومه(س) و با مشارکت عتبه حسینی به رشته نگارش درآمد و حدود یک سال تأیید فیلم‌نامه به طول انجامید. این فیلم طی سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ در دو فاز مقابل دوربین رفت و تصویربرداری در ۴۰ جلسه انجام شد».

ساخت لوکیشن‎‌های مختلف تاریخی

سفر کردن و ساخت لوکیشن‎‌های متعدد تاریخی یکی از دغدغه‌های ساخت این اثر بوده که بنابر گفته طباطبائی، برای ضبط آثار جاده‌ای دائم در حال سفر بودند. لوکیشن قم، مدینه، منازل بین راهی، نخلستان و... را لازم داشتند که با کمک بنیاد مستضعفان و شرکت سینمایی نور تابان توانستند لوکیشن‌های مدنظر را پیدا کنند.

ساخت بخشی از فیلم در بافق یزد

بخشی از فیلم در بافق استان یزد ضبط شده است و کارگردان برای انتخاب بازیگران به سراغ افرادی رفته که بسیار مستعد بودند، او در شرح کامل این فیلمبرداری اضافه می‌کند: «تعدادی بازیگران حرفه‌ایی بودند که بر اساس عِرق مذهبی و علاقه به این فیلم‌ها در کار حاضر شدند و عده‌ای هم هنرمندان تئاتر بودند».

معذوریت چهره کریمه اهل‌بیت(س)

همیشه در نمایش فیلم‌ها و مستندهای تاریخی سعی کارگردان بر این است تا چهره حضرات‌معصومین(ع) را نورانی نشان دهد. اما کارگردان فیلم «اخت‌الرضا(ع)» از سه شخصیت دیگر استفاده کرده که در توضیح بیشتر چنین اظهار می‌کند: «قرار بود این سفر بی‌دردسر انجام شود اما کاروان هرچه به راه خود ادامه می‌دهد، ماجرا شکل دیگری به خود گرفته و دامنه تغییرات این سفر، سرنوشت همسفران را نیز دربر می‌گیرد. در واقع این فیلم روایت ماجرای سفر از منظر سه همسفر را بیان می‌کند. نفر اول «مأمور احضار و بدرقه دستگاه بنی‌عباس» که کاروان را بدرقه می‌کند، نفر دوم «اسحاق ابن موسی»، برادر حضرت معصومه(س) و امام رضا(ع) به عنوان قافله سالار هاشمی و نفر سوم یک «دختر جوان کارآموز طب» که هم خادم حضرت و هم به نوعی نسبت سببی با ایشان دارد».

ادای حق همسایگی

طباطبائی سال ۱۳۵۸ در شهر قم متولد شده و سال‌ها در کنار مضجع شریف حضرت فاطمه‌معصومه(س) زندگی کرده است. اگر بگویم عِرق مذهبی و ارادت او به کمک ساخت این اثر سینمایی آمده، اغراق نکرده‌ایم. او در مورد شخصیت مغفول این بانوی مکرمه در بین مردم چنین یادآور می‌شود: «متأسفانه مردم اطلاعات کافی از شخصیت کریمه اهل‌بیت(س) ندارند و مستندات چندانی از زندگی ایشان نیز وجود ندارد؛ ما سعی کردیم در این کار یک مقدار شرح تاریخی داشته باشیم و اتفاقات تاریخی و فضای سیاسی حاکم در آن دوران را برای نسل جوان تشریح کنیم و به نوعی آگاهی بخشی کنیم تا آنها بینش بهتری در مورد تاریخ اسلام و تشیع داشته باشند».

عنایت حضرت در ساخت فیلم

این اثر سینمایی یا همان مستند داستانی، سومین تجربه تاریخی آقای طباطبایی در حوزه تاریخ اسلام بود؛ او در این اثر تاریخی شاهد عنایات حضرت به کار بوده و در شرح آن چنین ادامه می‌دهد: «از وقتی این کار شروع شد، عواملی در این پروژه ما را همراهی کردند که بدون چشم داشت مادی خاصی، با دل و جان پای کار بودند. من واقعا به این درک رسیدم که خود حضرت به این کار توجه دارند و عنایت این بانو را لمس کردم».