عتبه نیوز ـ آزیتا ذکاء؛ محمدتقی شریعتی از روشنفکران معاصر ایران است. او درصدد بود تا چهره‌ای نوین و مدرن از اسلام ارائه دهد. بر همین اساس به مسائل اجتماعی توجه ویژه داشت و با وجود مخالفت‌ها و انتقادهایی که به حزب توده داشت، اما از برخی مواضع حزب توده برابر مسائل اجتماعی به خصوص عدالت اجتماعی طرفداری می‌کرد.
پدر دکتر علی شریعتی معتقد بود که در برخی آیین‌ها و مراسم مذهبی خرافاتی رخنه کرده که پیوندی با اسلام راستین ندارند و ریشه آن‌ها در دوران مختلف تاریخی از جمله صفویه بنا شده بود. این عقاید شریعتی موجب شد که شایعاتی درباره سنی، وهابی و حتی بابی بودن او مطرح شود. تأسیس کانون نشر حقایق اسلامی یکی از مهم‌ترین اقدامات وی به شمار می‌رفت که با هدف گسترش روح متعالی و مترقی اسلام و مقابله با فعالیت‌های حزب توده بنیان گذاشته شده بود.
این هفته در معرفی مشاهیر مدفون در حرم گزارشی از پدر دکتر علی شریعتی تهیه شده که در ادامه بیشتر با او آشنا خواهیم شد.
 

 وارث نام نیک نیک‌مردان مزینانی
سال ۱۲۸۶ شمسی در خانواده شیخ محمود در مزینان متولد شد. آخوند ملاقربانعلی از شاگردان برجسته مرحوم حاج ملاهادی سبزواری حکیم و فیلسوف شهیر شرق و ممتاز عصر خویش، جدّ او می‌باشد. طائفه مادری وی از روحانیان و سادات صحیح‌النسب حسنی بودند. حدود یک قرن مناصب دینی و ریاست روحانی آن حدود که از توابع قابل توجه و ممتاز سبزوار است با پدران و اقوامش بوده که جز عمل صالح ذخیره‌ای و غیر از نام نیک یادگاری از خود نگذاشته‌اند.
 

تدریس در کنار مبارزه علمی و تحقیقی
استاد شریعتی در کنار تدریس به تفسیر قرآن در جلسات هفتگی یا ماهانه در منازل می‌پرداخت و با سه جریان ضداسلامی در عصر خود یعنی کمونیست‌ها، بهاییت، کسرویگری، به مبارزه علمی و تحقیقی مشغول بود به مناظره با توده‌ای‌ها، تدوین و انتشار کتاب «اصول عقاید و اخلاق شریعتی» می‌پرداخت.
 
تأسیس کانون نشر حقایق اسلامی
استاد شریعتی در سال ۱۳۲۳ کانون نشر حقایق اسلامی را به عنوان مرکزی برای جذب جوانان و طرح مسائل اسلامی تأسیس و مباحث مهم علمی، دینی، نقد ایدئولوژی‌های چپ و جریان‌های انحرافی را ادامه داد. ایشان با توجه به مستندات قرآن و نهج‌البلاغه خاصه مطالعات ویژه در آثار اندیشمندان جهان اسلام توانست سخنرانی‌ها و مطالبی را ارائه کند. این مطالب عموما پیرامون تمدن، فرهنگ، تحولات جهان اسلام، مباحث مستند و بصورت جذاب، برای مخاطبان مطرح می‌شد.
 

 
دستگیری پدر و پسر در دوران ملی شدن نهضت نفت
استاد شریعتی در دوران ملی  شدن نهضت نفت وارد مبارزه علیه دربار، نفوذ و سلطه انگلیس شد. علاوه بر آنکه  کانون «هیئت‌های اسلامی موتلفه» را با فعالان اسلامی تشکیل داد تا سال ۱۳۳۲ وقوع کودتای آمریکایی انگلیسی در ۲۸ مردادماه این همکاری ادامه داشت.
در جامعه بسته و دیکتاتوری، نظامی‌گری و اغتشاش چون دوران رضاخان، استاد  شریعتی به عضویت در نهضت مقاومت ملی درآمد و در مشهد تشکیلات نهضت مقاومت را راه‌اندازی و در تهران با آیت‌الله سیدمحمود طالقانی و مهندس مهدی بازرگان و فعالان اسلامی مرتبط شد که منجر به دستگیری خود و فرزندش دکترعلی شریعتی  در سال ۱۳۳۶ گشت.
 
محمدتقی شریعتی؛ پدری انسان‌ساز
دکتر علی شریعتی در مورد پدرش استاد شریعتی آورده: «پدرم نخستین سازنده ابعاد روحم! بود. کسی که برای اولین‌بار هم هنر فکر کردن را به من آموخت و هم فن انسان بودن را. طعم آزادی، شرف، پاکدامنی، مناعت، عفت و ایمان و استقلال دل را بی‌درنگ پس از آن که مادر از شیرم گرفت، به کامم ریخت. نخستین‌بار مرا با کتاب‌هایش رفیق کرد. من از کودکی و از سال‌های نخستین دبستان با رفقای پدرم، کتاب‌هایش، آشنا و مأنوس شدم، من در کتابخانه او که همه زندگی و خانواده اوست بزرگ شدم و پروریدم.
این بود که به هر کلاس ای وارد می‌شدم صد درس از همکلاسان و نود و نه درس از غالب معلمانم جلو بودم و بسیاری چیزهایی را که باید بعدها در زندگی و در طول تجربیات و کشمکش‌ها و کوشش‌های مداوم سالیان عمر آموخت در همان کودکی و آغاز زندگی نوجوانیم، ساده و رایگان به من هدیه داد. کتابخانه پدر هم اکنون دنیای پر خاطره و عزیز من است. یکایک کتاب‌هایش حتی جلدهایش با من سابقه دارند، من این اطاق خوب مقدس را که مجموعه گذشته دور نازنین و خوب است بسیار دوست دارم».
 
محمدتقی شریعتی از نگاه فرزندش
دکتر علی شریعتی در جلد ۳۳ مجموعه آثار صفحه ۱ تا ۵ درباره جایگاه علمی و عملی پدرش چنین آورده: «استاد محمدتقی شریعتی مفسر و سخنور دانشمند، یکی از رهبران فکری متفکر و روشن معاصر است که در راه آزادی و بیداری به رهبری فکری نسل جدید و بخصوص شناساندن حقایق درخشان اسلام و مبارزه با خرافات و ارتجاع با مذهب درآمیخته است در سی سال اخیر کوشش‌هایی پرثمر و خستگی‌ناپذیر دارد.
با تأسیس کانون نشر حقایق اسلامی پس از شهریورماه سال ۱۳۲۰ در ارشاد فکری و ایمانی روشنفکران مذهبی و تحصیل کرده‌های اجتماع ما آثار عمیقی به جای نهاده است. پدرم قرآن‌شناس متخصص در فلسفه اسلام بود».
 

 
مدفون در صحن آزادی
خبر ناگهانی درگذشت دکتر علی شریعتی، استاد را زمین‌گیر کرد و در غم از دست دادن فرزند با خصوصیات خاص و عدم اجازه برگزاری مجلس ختم، او را دچار تألمات روحی فراوانی کرد.
عاقبت مرحوم محمدتقی شریعتی پس از ۱۰ سال از رحلت پسرش در ۳۱ فروردین‌ماه سال ۱۳۶۶ شمسی، دعوت حق را لبیک گفت و پیکر مطهرش در جوار مرقد مطهر امام رضا(ع) در «صحن آزادی» اتاق ۱۷۱ به خاک سپرده شد.