پایگاه بین المللی اعتاب و زیارت: زیارت امام حسین علیه السلام را می توان محور امر زیارت در فرهنگ و مکتب اهل بیت(ع) به شمار آورد. وقایع عاشوراء و ماه محرم و صفر آنچنان با زیارت آمیخته است که بسیاری از رفتارهای مردم و مسلمانان را شکل می دهد و تغییرات چشمگیری در سطوح اجتماعی و سیاسی پدید می آورد. در این رابطه با حجت الاسلام مهدی مسائلی مؤلف، منتقد و آسیب شناس دینی که عناوین مختلفی درباره فرهنگ دینی و عزاداری به تحریر درآورده است صحبت کردیم و دیدگاه وی را درباره فرهنگ زیارت جویا شدیم.

حجت الاسلام مهدی مسائلی در پاسخ به سؤالی درباره چگونگی بهره مندی از زیارتنامه های مرتبط با امام حسین علیه السلام در جهت بسط عدالت و رقم زدن اصلاحات عمیق از فردی تا اجتماعی گفت: یکی از موضوعاتی که در ادعیه و زیارتنامه ها بخصوص در زیارتنامه متعلق به امام حسین علیه السلام جلوه گری می کند پاکیزه نگاه داشتن اندیشه بشر است، چرا که اگر اندیشه ها پاکیزه نباشد انسان ها نمی توانند اصلاحات اجتماعی را به نفع عدالت پروری و مبارزه با ظلم رقم بزنند، بنابراین آنچه در زیارتنامه های منتسب به امام حسین علیه السلام محور بحث است از فردیت گذشتن و پیوستن به آزادگان جهان برای مبارزه با ظلم و ظالم است.

مؤلف و پژوهشگر دینی افزود: ادعیه و زیارتنامه ها در قالب مفاهیم دعا و زیارت تلاش می کنند تا مسلمانان را تربیت کنند، با توجه به آنکه در قرن های گذشته محدودیت هایی برای بیان نکات تربیتی با معیارهای مکتب اهل بیت(ع) وجود داشته ممکن است صورت و قالب دعا فرضی بوده باشد اما سعی کرده اند مباحث اجتماعی را در قالب دعا و زیارت بگنجانند و الزامات و تبعیت های اجتماعی از رهنمودهای اهل بیت(ع) را هم در این قالب قرار دهند تا همگان از آن درس بگیرند.

حجت الاسلام مهدی مسائلی خاطر نشان کرد: در دوران بنی امیه و بنی عباس رویکرد سیاسی - اجتماعی سران حاکم وقت بخصوص در زمان بنی امیه جلوگیری شدید از تبعیت مردم از حرکت عاشورا بوده است به این خاطر بزرگان دینی تلاش کرده اند تا آموزه های عاشورایی را در  قالب دعا و زیارتنامه بیان کنند؛ گاهی اوقات خلفاء متوجه تأثیرات شگرف زیارت می شدند و محدودیت هایی را در مسیر زیارت ایجاد می کردند همانگونه که درباره متوکل عباسی در تاریخ آمده است که به شدت مانع زیارت مردم از مزار شریف امام حسین علیه السلام می گردید با این حال آموزه های تحول ساز حسینی در قالب زیارتنامه ها در جامعه منتشر می گردید.

کارشناس معارف و مناسک دینی گفت: اصولا در عزاداری امام حسین علیه السلام در کنار شوری که پررنگ می شود، مسائل تربیتی باید دیده و گنجانده شود تا درس های عبرت آموز عاشوراء به جامعه منتقل شود و امتداد بیابد، اساسا آنچه در زیارتنامه ها یا ادعیه مربوط به امام حسین علیه السلام گفته شده همین هدف اصلی یعنی ترویج نکات تربیتی و اصلاحی را دنبال می کند.

وی در این گفتگو تصریح کرد: در صورتی که در عزاداری ها، معرفت و نکات تربیتی و اصلاحی وجود نداشته باشد نمی تواند واقعیت های پیام عاشورای حسینی را به جامعه منتقل کند به این خاطر است که زیارتنامه ها ظلم ستیزی و امر به معروف و نهی از منکری که رکن اصلی نهضت عاشورا به شمار می روند را مورد تأکید مضاعف قرار داده تا جامعه از عواید مثبت آن برای اصلاحات جمعی برخوردار شود.