به گزارش عتبه نیوز، بازارهای مکه مکرمه و مدینه منوره در عربستان سعودی پس از گذر از ۳ سال  همه گیری کرونا و افزایش تعداد حجاج به قبل از دوره همه گیری با لغو محدودیت‌های کرونایی، رونق خود را بازیافته است.

صدها هزار نفر از حجاجی که طی هفته‌های اخیر عازم سرزمین وحی شدند پس از فراغ از عبادات سری هم به بازارها و مجتمع‌های تجاری در شهرهای مکه مکرمه  و مدینه منوره می‌زنند.

عمده اجناسی که در بازارهای مکه مکرمه و مدینه منوره به فروش می‌رسد و زائران به عنوان سوغاتی به نزدیکان خود خریداری می‌کنند، لباس‌های آماده، پارچه، زیورآلات طلا و نقره، تسبیح، مواد غذایی، لوازم الکترونیکی، تلفن‌های هوشمند، ساعت، عطر و هدایایی از قبیل سجاده‌ها و چادر برای زنان و همچنین اسباب بازی‌های مختلف کودکان است.

«توفیق الربیعه»، وزیر حج عربستان سعودی اعلام کرده که کشورش در ایام حج امسال میزبان بیش از دو میلیون زائر است، در حالی که سال گذشته ۸۹۹ هزار و ۳۵۳ نفر از جمله ۷۷۹ هزار و ۹۱۹ نفر از خارج عربستان به حج مشرف شدند و در سال ۲۰۲۱ نیز تعداد حجاج به ۶۰ هزار نفر می‌رسید و در سال ۲۰۲۰ نیز تنها ۱۰ هزار نفر عازم حج شدند.

عربستان سعودی در سال ۲۰۱۹ و پیش از همه گیری کرونا  در ایام حج میزبان دو و نیم میلیون زائر بود.

 با افزایش تعداد زائران در ایام حج امسال، به راحتی می توان انتظار رونق قابل توجهی در تجارت خرده فروشی  عربستان سعودی شاهد بود.

در میان برجسته‌ترین بخش‌های تجاری مکه و مدینه که از تجارت خرده‌فروشی سود می‌برند، می‌توان به حمل‌ونقل، رستوران‌ها و مراکز خرده‌فروشی مانند پوشاک، هدایا، عطر لوازم الکترونیکی و غیره اشاره کرد.

یکی از تبعه های پاکستان که در بازار مشغول فعالیت است، می گوید: ۳ سال گذشته به دلیل شیوع کرونا بازرگانان و کاسبان در عربستان سعودی با مشکل مواجه بودند.

وی می‌گوید: به فضل الهی موسم حج امسال به وضعیت عادی برگشته و دوباره به رونق فروش قبلی بازگشته‌ایم، عطر و عود هدیه‌ای است که اغلب زائران به عنوان سوغات برای نزدیکانشان خریداری می‌کنند.

به گفته کارشناسان سعودی، همه‌گیری کرونا مانع برنامه‌های عربستان سعودی برای تبدیل شدن به یک کشور گردشگری مذهبی به عنوان بخشی از استراتژی متنوع‌سازی اقتصاد برای توقف وابستگی به نفت شده بود.

درآمد ۳۰ میلیارد دلاری عربستان از حج

عبدالصاوی یک کارشناس اقتصادی می‌گوید: موسم حج بازده مالی زیادی برای بازارهای مکه و مدینه به همراه دارد، جایی که شهروندانی از حدود ۵۷ کشور با سلایق و علایق مختلف در این ایام گرد هم می آیند. زائران با هدایا به کشورهای خود باز می‌گردند.

این اقتصاددان تصریح کرد: آمارهای عربستان سعودی نشان می‌دهد که  حجاج در سال ۲۰۱۹ بالغ بر ۲۶.۹ میلیارد دلار برای حج هزینه کردند که نسبت به سال ۲۰۱۸ که به ۲۴.۹ میلیارد دلار رسیده بود، هشت درصد افزایش داشته است.

وی تاکید کرد در موسم حج جاری، خدمات رسانی به زائران عربستان در زمینه های مختلف اعم از اسکان، حمل و نقل رستوران ها، اماکن فروش سوغاتی، بانک ها و بازارهای خرده فروشی شاهد با بهبود و ارتقای بیشتری همراه بوده است.

در گزارشی که توسط اتاق بازرگانی مکه مکرمه در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، آمده است که موسم حج ۷۰ درصد از درآمد سالانه این شهر را تشکیل می‌دهد و هزاران شغل فصلی را برای مردان و زنان جوان مکه فراهم می‌کند.

عبدالصاوی افزود: حضور زائران در مکه مکرمه همچنین باعث احیای حرفه‌های خاصی مانند آرایشگری و صرافی می‌شود که این نیز نقش حیاتی در جلب خارجی‌ها و بهبود تراز پرداخت‌ها در عربستان می‌شود.

وی گفت: با وجود شرایط سخت تورم جهانی و قیمت‌های گزاف اجناس اما هیچ زائری حاضر نیست دست خالی به وطن خود بازگردد و تا جایی که بتواند هدایایی برای خانواده تهیه می‌کند تا خاطره‌ای از این شهر مقدس داشته باشند.

وی افزود: موسم حج همچنین باعث احیای رونق شرکت‌های صرافی ریال و ارز سعودی می‌شود و در نتیجه سود این شرکت‌ها در مکه مکرمه، مدینه منوره و شهر جده افزایش می‌یابد.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به تاثیر موسم ۴۵ روز تا دو ماهه حج  بر کاهش بیکاری و ایجاد فرصت‌های شغلی موقت در داخل عربستان سعودی، گفت: گاهی اوقات در شرایطی که کارگران در داخل عربستان هم کافی نباشند کارگران موقت از خارج این کشور بخصوص برای امور مربوط به ذبح قربانی و سلمانی حجاج استخدام می‌شوند.

در همین رابطه سعد القرشی، مشاور کمیته ملی حج و عمره در اتحادیه اتاق‌های عربستان در گفت‌وگو با الشرق الاوسط گفت: مراکز فروش اطراف مسجدالحرام مکه و مسجد النبی این روزها شاهد تقاضای زیادی برای محصولات داخلی اعم از اجناس سوغاتی و طلا و لباس هستند.

وی افزود: بازگشت تعداد زائران به قبل از همه گیری، بخش‌های مختلف اقتصادی در سرزمین‌های مکه مکرمه  مدینه منوره را که دوران سختی را پس از کرونا پشت سر گذاشتند، به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.

القرشی گفت: این بخش‌ها باید از این فرصت استفاده کنند و قیمت‌های متوسطی را ارائه دهند که در دسترس همگان باشد، به‌ویژه که کسانی که از خارج از کشور برای ادای مناسک حج می‌آیند، خرید خود را روی هدایای کم‌وزن نظیر طلا، پوشاک و سایر کالاها متمرکز می‌کنند.

در همین حال ماجد بن عبدالله آل خلیف، مدیر کل شعبه وزارت محیط زیست، آب و کشاورزی در مکه مکرمه در گفت‌وگو با روزنامه سعودی عکاظ تأکید کرد که کشتارگاه‌ها و بازارهای دام، سبزیجات و میوه جات در مکه مکرمه از نظر فنی و عملیاتی آماده خدمات رسانی است.

آل خلیف به وفور محصولات دامی و کشاورزی در مکه مکرمه به منظور آمادگی برای موسم حج اشاره و تاکید کرد: برای دستیابی به امنیت، ایمنی، رفاه و تمامی نیازهایی که آسایش میهمانان بیت الله الحرام را فراهم می‌کند و آنها را قادر می‌سازد تا مناسک حج را به سهولت انجام دهند، حداکثر توان خود را به کار گرفته‌ایم.

از مهم ترین بازارهای مکه مکرمه در حج ۲۰۲۳ بازارهای العزیزیة، السلام التجاری، العتیبیة المرکزی، ذی المجاز، الکعکیة، و بازارهای الخلیل و بازارهای بن داود العزیزیة، عبد الله العثیم، أوقاف آل الریس، الرصیفة الدولی، حراج مکة و شارع الحج است.