عتبه‌نیوز ـ آزیتا ذکاء؛ محمد بن عبدالوهاب خاندان سعودی را پیرو باورهای خود کرد و باعث شد تا وهابیت از نظر سیاسی متحد دودمان سعودی شود. شیخ سعودی متقاعد گشت که وظیفه مذهبی آنها به راه انداختن جنگ مقدسی علیه اسلام است. بر همین اساس، در سال ۱۱۲۲ شمسی دولت وهابی ائتلافی بین حاکم نجد یعنی محمد بن سعود و محمد بن عبدالوهاب به عنوان اصلاحگر مذهبی پیوند خورد و منجر به تشکیل ایدئولوژی حکومتی شد.
سپس نیروهای نجد که تحت تأثیر آموزش‌های ایدئولوژی جدید قرار گرفتند، به‌طور مداوم و مستمر به سواحل شرقی شبه‌جزیره عربستان که محل تجمع شیعیان بود، حمله کردند. در سال ۱۱۶۹ شمسی به ادعای پاک کردن منطقه از بت‌های سنگی به منطقه الاحساء یورش بردند. در جریان این حمله ائتلاف وهابی‌ها و سعودی‌ها، تمامی مساجد و حسینیه‌های شیعیان، همه مقبره‌های آنان و هر چه محل عبادت‌شان بود را تخریب کردند.
در گزارش پیش‌رو، بیشتر به جنایت محمد بن عبدالوهاب و محمد بن سعود در جریان تخریب اماکن مقدسه شیعیان به مناسبت هشتم شوال ۱۳۴۴ قمری برابر با ۳۱ فروردین‌ماه سال ۱۳۰۵ شمسی خواهیم پرداخت که مشروح آن از نظرتان خواهد گذشت.
قرن پنجم؛ حرم ائمه(ع) دارای گنبد و بارگاه
قبور مطهر ائمه(ع) بقیع در سال ۴۹۵ قمری دارای گنبد و بارگاه شده است. ابنجبیر، جهانگرد معروف که در قرن هفتم قمری به حجاز سفر کرده، در دیداری که از بقیع داشته، آن را اینگونه توصیف می‌کند: «آن قبه‌ای مرتفع و سر به فلک کشیده است که در نزدیکی در بقیع واقع شده».
در قرن هشتم قمری، بعد از گذشت ۱۵۰ سال از سفر ابنجبیر، ابن‌بطوطه سفری به مدینه کرده و مشاهدات خود را اینگونه بیان می‌کند: «حرم ائمه(ع) بقیع، قبه‌ای است سر به فلک کشیده و از نظر استحکام، بدیع و اعجاب‌انگیز است».
نوزده سال قبل تخریب حرم ائمه(ع) بقیع ابراهیم رفقت پاشا صاحب کتاب «مراه‌الحرمین» نیز یک سفر به حج داشته و توصیفاتی دارد: «عباس و حسن ابن علی(ع) و ائمه(ع) سه‌گانه در زیر یک قبه قرار گرفته‌اند که بزرگتر از همه قبه‌های موجود در بقیع است».
۳ مرتبه مرمّت بقیع
در طول تاریخ سه بار بقیع تعمیر شده است. بار اول در سال ۵۱۹ قمری توسط المستنصر بالله و برای بار سوم در اواخر قرن سیزدهم توسط سلطان محمود غزنوی. کتیبه‌هایی که جهانگردان در سفرهایشان از بقیع خوانده‌اند، گویای این مطلب است. متأسفانه دوبار هم به دست وهابیت و آل‌سعود در اواخر سده دوازدهم و اوایل سده چهاردهم شمسی با فاصله ۱۲۰ سال این قبرستان تاریخی جهان اسلام ویران گشت.
نخستین ویرانی
نیروهای وهابی به سرکردگی عبدالعزیز بن سعود در سال ۱۲۲۱ قمری بعد از محاصره طولانی مدینه، ساکنان شهر را در تنگنا قرار دادند و مردم بی‌گناه بی‌شماری را قتل‌عام کردند. سپس خادمان آستان مقدس رسول‌خدا(ص) را یک‌جا جمع کردند و برای آن‌که محل جمع‌آوری و نگهداری هدایا را نشان دهند، آنان را مورد ضرب و شتم قرار دادند.
بعد از غارت کردن حرم مطهر نبوی، هنگام بازگشت به نجد که محل استقرار وهابیون بود، از بقیع گذشتند و عبدالعزیز دستور تخریب تمامی بارگاه‌ها را صادر کرد. گفتنی است آنها در این حمله چهار صندوق مملو از جواهرات مرصع به الماس و یاقوت گران‌بها و حدود یکصد قبضه شمشیر با غلاف‌های مطلا به طلای خالص و تزیین شده به الماس و یاقوت و... را به یغما بردند.
در این زمان، خلافت عثمانی به والی خود محمدعلی پادشاه دستور داد که حجاز را از سلطه وهابی‌ها نجات دهد و کنترل حجاز را به دست گیرد. پس از جنگی خونین به سال ۱۲۲۷ قمری وهابی‌ها شکست سختی خوردند و مردم به بازسازی اماکن‌متبرکه همت گماشتند.
تخریب دوم بقیع
هشتم شوال سال ۱۳۴۴ قمری برابر با ۳۱ فروردین‌ماه سال ۱۳۰۵ پس از سلطه دوباره ابن‌سعود و تسلط بر شهر مدینه در ماه رمضان همان سال شیخ عبدالله، قاضی‌القضات خود را از مکه به مدینه اعزام کرد تا موضوع تخریب مقابر موجود در مدینه را با علما و سران این شهر مطرح و موافقت آنها را ولو به صورت ظاهری جلب کند و بدین‌منظور جلسه‌ای تشکیل شد.
شیخ عبدالله از حاضران پرسید: «درباره تخریب این گنبد و بارگاه‌ها چه می‌گویید»؟ بسیاری از آنها از ترس جان‌شان جواب ندادند، بعضی دیگر هم اظهار موافقت کردند. وهابی‌ها نیز مردم را با زور اسلحه جمع کرده و به سوی بقیع حرکت دادند و آنچه گنبد و ضریح در شهر مدینه و بیرون از شهر بود، ویران کردند. از جمله آنها گنبد و بارگاه ائمه(ع) بقیع، گنبدهای متعلق به عبدالله و آمنه، والدین پیامبراسلام(ص)، قبر ام‌البنین(س) مادر ابوالفضل‌العباس(ع)، اسماعیل پسر امام جعفرصادق(ع) و حرم دختران و همسران پیامبراکرم(ص) و حرم ابراهیم فرزند پیغمبر(ص) و گنبد مالک ابن انس و عثمان نیز تخریب شد. وهابی‌ها ضریح فولادی ائمه(ع) بقیع که در اصفهان ساخته شده بود و بر قبور امام حسن(ع)، امام سجاد(ع)، امام محمدباقر(ع) و امام جعفرصادق(ع) قرار داشت از جای درآورده و بردند. وهابیون از ترس عواقب کار خود، از تخریب حرم نبوی خودداری کردند. این روز بعدها به نام «یوم الهدم» در حافظه تاریخ ثبت شد.
نظر شما