عتبه نیوز . سال ها است که به برکت مجاهدت شخصیت های برجسته ای همچون شیخ زکزاکی در کشور نیجریه، عشق به خاندان رسالت به دورترین نقاط از قاره سیاه راه یافته است و امروزه میلیون ها نفر در آفریقا پیرو مکتب اهل بیت(ع) هستند. قاره آفریقا همواره در تاریح معاصر کانون آمد و شد استعمارگران و بستری برای طمع ورزی آنان و نیز استثمار مستضعفان بوده است اما بعد از پیروی انقلاب اسلامی و تابیدن نور عدالت و معنویت در جهان و رسیدن پیام فطری امام خمینی (ع) به ملت ها، آگاهی و بیداری قابل توجهی در بسیاری از کشورهای آفریقایی شکل گرفت. نیجریه یکی از بزرگترین کشورهای آفریقا از این جمله است که با حرکت و قیام شیخ زکزاکی اکنون از مراکز مهم پیروان اهل بیت(ع) در این قاره است. در این میان علاقه مندی و عشق به امام رضا (ع) به یکی از شاخص های جامعه پیرو اهل بیت (ع) نیجریه تبدیل شده است. به مناسبت دهه کرامت گفتگویی داشتیم با آقای «سلیمان محمد ادریس» فعال اجتماعی و فرهنگی از کشور نیجریه.
سیر شکلگیری مکتب تشیع در کشور نیجیریه
سلیمان محمد ادریس در ابتدا درباره سابقه و تاریخچه رشد مکتب اهل بیت (ع) در نیجریه گفت: قبل انقلاب اسلامی در نیجریه شیعهای وجود نداشت یا بسیار معدود و محدود بوده است. در نیجریه، شیعهای که اجدادش شیعه باشد کمپیداست. اکثرا جوانانی هستند که به تازگی شیعه شدهاند. پدر و مادر خود من اهل تسنن هستند.
اما بعد انقلاب اسلامی ایران، شیخ زکزاکی عکس امام را میبینند و تصمیم به دیدار ایشان میگیرند. بعد از سفر شیخ زکزاکی به ایران و دیدار با امام خمینی (ره) و دریافت هدیه قرآن از امام خمینی (ره)، جذب این شخصیت الهی شده و تحت تاثیر ایشان و مطالعات خودشان شیعه میشوند. تا مدتها این مساله را مخفی کردند؛ اما در خفا به تبلیغ تشیع میپردازند. از نزدیکان خودشان شروع میکنند و کم کم در مناسبتهای شیعی، یک نشانه کوچک در راهرو خانه خودش میزدند و کمکم شروع به تشکیل مراسمهای مذهبی کردند. در طول سالها، در دولتهای مختلف بارها زندانی شدند. خودش و خانوادهاش را در شهرهای مختلف و دور از هم زندانی میکردند. شش نفر از خانوادش شهید شد؛ ولی ادامه داد و هر بار که از زندان بیرون میآمد، پیروانش زیادتر میشد.
وضعیت کنونی فرهنگی و اقتصادی شیعیان نیجریه
این دانشآموخته دانشگاه بین المللی المصطفی ادامه داد: اکنون شیعیان نیجریه میلیونها نفر هستند. ما هزار مدرسه داریم که شیعیان ساختهاند. صبحها درسهای معمول خوانده میشود و بعد از آن در شیفتهای مختلف مباحث معرفتی، تبلیغی و حتی بخش حوزوی برگزار میشود. با این روش، تشیع گسترش پیدا کرده است.
شیعیان تحصیل کرده زیاد هستند. انجمنهای اختصاصی در دانشگاهها دارند و فعالیت میکنند. استاد دانشگاه داریم که به طور علنی شیعه هستند. شیعیان از نظر اقتصادی نیز تمایز چندانی با بقیه مردم ندارند؛ چون همه گروهها و مذاهب در هم تنیده هستند و سطح زندگی شیعیان تفاوت چندانی با دیگر اقشار کشور ندارد.
دعوت مردم ایران، به فرزندآوری و تقویت جمعیت
ایشان، مطلب مهم دیگری را که در گسترش تشیع در نیجریه نقش پررنگ داشته است، فرهنگ ازدواج متعدد و فرزندآوری دانست و افزود: ما از ملت و دولت ایران چیزهای زیادی آموختیم ولی در این مسأله ملت ایران را دعوت میکنیم که این فرهنگ را از مردم نیجریه دریافت کنند. تک فرزندی آفت است. از اطرافیان بنده بعضی حدود سی فرزند دارند.
رفتار خوب شیعیان، عامل مهم پیشرفت تشیع در نیجریه
این فعال فرهنگی در کشور نیجریه افزود: عامل دیگر گسترش تشیع، دشمنی و برخورد خشونتبار دشمن بود! میرفتند در روستاها و بر ضد شیعه تبلیغ میکردند. همین برای آنها ضد تبلیغ میشد و مردم با مکتب تشیع آشنا میشدند و شیعه میشدند. کشتارها خودش باعث گسترش تشیع شد.
عامل دیگر گسترش تشیع رفتار خوب شیعیان و کمک به مردم است. کشته میشوند و انتقام نمیگیرند. سریع دست به اسلحه نمیبرند. در جریان شهادت سه فرزند شیخ زکزاکی خیلی ترسیدند. اما شیخ در مصاحبه با بیبیسی به شیعیان پیام دادند که در خانه بمانند و انتقام نداریم. حکومتیها آمدند و تسلیت گفتند.
شیعیان ارتباط خوبی با مسیحیت دارند. جنوب نیجریه مسیحی است و با اهلسنت درگیری دارند؛ اما شیعیان برای آمبولانسهای شخصی خود را برای کمک میفرستد. مسیحیان هم مدافع آزادی شیخ زکزاکی بودند.
نمایندگیهای جامعة المصطفی نیز نقش داشته است. جامعه المصطفی در تعداد زیادی از کشورهای آفریقایی نمایندگی دارد و با این واسطه شیعیان کشورهای مختلف با هم ارتباط دارند.
ارتباط خاص شیعیان نیجریه با امام رضا (ع)
سلیمان محمد ادریس، در سخن پایانی خود به علاقه زاید الوصف مردم نیجیریه به امام رضا (ع) اشاره کرد و بیان داشت: شیعیان نیجریه عاشق امام رضا (ع) و زیارت ایشان هستند. در نیجریه مناسبتهای امام رضایی گسترده برگزار میشود و در اربعین بعد پیاده روی کربلا به مشهد میآیند و عشق به امام رضا (ع) به قلب آفریقا رسیده است.
بنده که در مشهد هستم، دو هفته نمیگذرد که یکی از نیجریه تماس نگیرد و ما را مامور به دعا و زیارت در حرم نکند. بعضی پول میفرستند که برایشان زیارت نیابتی انجام دهیم. گره در کارشان که میافتد تماس میگیرند و هزینه میکنند. اخیرا شرکتی در نیجریه بود که برخی محافل فهمیده بودند که این شرکت شیعه هستند و لذا در کارهایشان اخلال ایجاد کرده بودند. با من تماس گرفتند. با دوستان نیجریهای سه بار رفتیم حرم و از طرف آنان دعا کردیم. این شرکت هنوز پابرجا است.
باید بگویم اکنون برای زیارت بین دو دولت ایران و نیجریه مشکل خاصی نیست؛ اما هزینه زیارت مشهد برای عموم مردم نیجریه زیاد و سنگین است.
نظر شما